Chuyện năm chuột ghét chuột
Năm Tí là năm con chuột, nhưng ghét chuột như cái tên của bài viết này không phải là ghét năm Tí, trái lại năm Tí mở ra cho ta nhiều hy vọng. Ghét chuột chỉ có nghĩa là ghét loài chuột.
Các nhà khoa học thì quá biết loài chuột gây ra những tai họa như thế nào. Nó là "sứ giả tồi tệ” của bao nhiêu chứng bệnh nguy hiểm.
Cho nên các nhà khoa học hiển nhiên là không ưa thích gì loài chuột. Trừ loài chuột bạch thường bị làm "vật hy sinh” để các vị thử nghiệm, loài chuột bạch về mặt nào đó có công đối với khoa học. Và trừ con chuột Mickey của Walt Disney mà thiếu nhi cả thế giới yêu mến . Trẻ con vui tức là có lợi cho sức khoẻ, con chuột Mickey cũng đáng được yêu.
Nhân dân ta ghét chuột vì nó giống một loài người đáng ghét. Cửa miệng có những câu: "Chuột sa chỉnh gạo, Cháy nhà ra mặt chuột, Chuột chù húp nước dấm” đó là nói bọn tiểu nhân, bọn cơ hội.
Xin gửi đến các bạn bài thơ ghét chuột (Tăng thử) của Nguyễn Bính Khiêm để đọc cho vui trong 3 ngày tết.
Trời sinh ra loài người
Ấm no theo lòng dục
Ô! Xưa đời thánh nhân
Dạy dân giồng ngũ cốc
Cha mẹ được nuôi nấng
Vợ con có dưỡng dục
Chuột lớn kia bất nhân
Gặm khoét thật thâm độc
Đồng ruộng trơ lúa khô
Kho đục hết gạo thóc
Nông phụ cùng nông phu
Bụng đói miệng gà khóc
Mệnh người dám coi thường
Chuột mi sao tàn khốc
Ỷ thành và làm càn
Thần, nhân đều hằn học
Mi làm mất lòng người
Tát bị người tru lục
Thây phơi chôn thị triều
Thịt cho cú vọ rúc
Khiên cho dân điêu tàn
Thái bình được hưởng phúc
(Bản dịch của Ngô Lập Chi)
Chuột mà Nguyên Bỉnh Khiêm nói ở đây lại không phải là chuột bình thường. Bài thơ này là một bài ngụ ngôn. Con chuột ở đây là bọn tham nhũng hại nước hại dân.
“Trời sinh ra dân chúng – sự ấm no mọi người đều mong muốn - Từ xưa các đang thánh nhân dạy dân trồng năm giống lúa - trên để phụng dưỡng cha mẹ - dưới để nuôi nâng vợ con - con chuột lớn kia sao mi bất nhân - ngấm ngầm ăn vụng ăn trộm.
("Duy thiên sinh chưng dân – Bão noãn các hữu dục - Ô hoàng cổ thánh nhân - giáo dĩ nghệ ngũ cốc - Phụ mẫu ngưỡn tri sự - Thê tử phủ chi dục - Thạc thử hồ bất nhân - Thảo thiết tứ âm độc").
Ai cũng muốn được ấm no, đó là lẽ tất nhiên nhưng bọn tham nhũng ăn vụng ăn trộm hết, còn đâu để nuôi cha mẹ, vợ con.
Tội ác của bọn tham nhũng thật lớn. Hãy nhìn quang cảnh, hãy trông những thân người.
“Ngoài đồng chỉ còn nắm lúa khô – Trong kho không còn hạt thóc thừa - Người nông dân khó nhọc và than thở. Người điền gầy ốm và khóc lóc (Nguyên dã hữu cảo miêu - Lẫm dữu vô dư túc - Lao phí nông phu tán – Cơ tịch điền phụ khấp). Nguyễn Bỉnh Khiêm dùng chữ Thạc thử là chữ trong Kinh Thử: Thạc thử, thạc thử, vô thực ngã thử (con chuột lớn kia, con chuột lớn kia đừng ăn lúa thử của ta). Con chuột lớn ở đây ám chỉ bọn có địa vị quyền thế.
Bên dưới ý càng rõ. Nguyễn Bỉnh Khiêm viết về những thủ đoạn của chuột lớn: Mi chui vào góc thành, ẩn trong hang hốc nền xã, núp vào đó để tính mưu gian (Thành xã ỷ vi gian). Câu này lấy ở thành ngữ "xã thử thành hồ". Con chuột ở nền xã, con cáo ở tường thànhh nền xã là nơi tế thần đất, nơi linh thiêng; tường thành là nơi bảo vệ nội thành, nơi quan trọng thế mà bọn chuột cáo chẳng kiêng nể gì, phá hoại hết.
Chúng càn dỡ như vậy cho nên:
Qủy thần và nhân dân oán ghét mi chồng chất ở trong bụng - Mi đã làm mất lòng thiên hạ nhiều. Tất nhiên bị thiên hạ giết chết - đem phơi xác mi ở trong triều và ngoài chợ - để cho loài quạ loài diều hâu nó rỉa mổ thịt mi (Thần, nhân oán mãn phúc. Nhiêu thất thiên hạ tâm - Tất thọ thiên hạ lục - Thị triều triền tứ nhĩ thi – Ô, điên trách nhĩ nhục).
Đó là chuyện 500 năm trước. Nay cái tệ nạn tham nhũng lan tràn trên toàn thế giới, tệ nạn ấy cũng phá rối xã hội ta, gây ảnh hưởng xấu đối với công cuộc đổi mới. Nhà nước và nhân dân ta đang ra sức chống tham nhũng.
Dân ta thường có sự tín ngưỡng: năm Tuổi là năm con người dễ gặp tai họa. Mong rằng năm Tí là năm tuổi của những con chuột tham nhũng. Chúng sẽ bị trừ khử, thanh toán, như lời Nguyễn Bỉnh Khiêm, "như thế mới khiến cho dân điêu tàn ốm yếu - được hưởng hạnh phúc no ấm đời thái bình" (Tân sử điêu sái dân - Cộng hưởng thái bình phúc).
Trích tạp chí: Kiến thức ngày nay (Tr. 20-21, Số đặc biệt, xuân Bính Tý, năm 1996)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét